Ecloga Quinta

Menalcas

Cur non, Mopse, boni quoniam conuenimus ambo

tu calamos inflare leuis, ego dicere uersus,

hic corylis mixtas inter consedimus ulmos?

Mopsus

Tu maior; tibi me est aequom parere, Menalca,

5

siue sub incertas Zephyris motantibus umbras,

siue antro potius succecimus. Aspice ut antrum

siluestris raris sparsit labrusca racemis.

Menalcas

Montibus in nostris solus tibi certat Amyntas.

Mopsus

Quid, si idem certet Phoebum superare canendo?

Menalcas

10

Incipe, Mopse, prior, si quos aut Phyllidis ignis

aut Alconis habes laudes aut iurgia Codri;

incipe; pascentis seruabit Tityrus haedos.

Mopsus

Immo haec in uiridi nuper quae cortice fagi

carmina descripsi et modulans alterna notaui,

15

experiar: tu deinde iubeto certet Amyntas.

Menalcas

Lenta salix quantum pallenti cedit oliuae,

puniceis humilis quantum saliunca rosetis,

iudicio nostro tantum tibi cedit Amyntas.

Sed tu desine plura, puer; successimus antro.

Mopsus

20

Exstinctum Nymphae crudeli funere Daphnim

flebant (uos coryli testes et flumina Nymphis),

cum complexa sui corpus miserabile nati

atque deos atque astra uocat crudelia mater.

Non ulli pastos illis egere diebus

25

frigida, Daphni, boues ad flumina: nulla neque amnem

libauit quadrupes, nec graminis attigit herbam.

Daphni, tuom Poenos etiam ingemuisse leones

interitum montesque feri siluaque loquontur.

Daphnis et Armenias curru subiungere tigris

30

instituit; Daphnis thiasos inducere Bacchi,

et foliis lentas intexere mollibus hastas.

Vitis ut arboribus decori est, ut uitibus uuae,

ut gregibus tauri, segetes ut pinguibus aruis,

tu decus omne tuis. Postquam te fata tulerunt,

35

ipsa Pales agros atque ipse reliquit Apollo.

Grandia saepe quibus mandauimus hordea sulcis,

infelix lolium et steriles nascuntur auenae;

pro molli uiola, pro purpureo narcisso

carduos et spinis surgit paliurus acutis.

40

Spargite humum foliis, inducite fontibus umbras,

pastores (mandat fieri sibi talia Daphnis),

et tumulum facite, et tumulo superaddite carmen:

Daphnis ego in siluis hinc usque ad sidera notus

formosi pecoris custos formosior ipse.

Menalcas

45

Tale tuom carmen nobis, diuine poeta,

quale sopor fessis in gramine, quale per aestum

dulcis aquae saliente sitim restinguere riuo.

Nec calamis solum aequiperas, sed uoc magistrum;

fortunate puer, tu nunc eris alter ab illo.

50

Nos tamen haec quocumque modo tibi nostra uicissim

dicemus, Daphnimque tuom tollemus ad astra;

Daphnim ad astra feremus: amauit nos quoque Daphnis.

Mopsus

An quicquam nobis tali sit munere maius?

Et puer ipse fuit cantari dignus, et ista

55

iam pridem Stimichon laudauit carmina nobis.

Menalcas

Candidus insuetum miratur limen Olympi

sub pedibus uidet nubes et sidera Daphnis.

Ergo alacris siluas et cetera rura uoluptas

Panaque pastoresque tenet Dryadasque puellas.

60

Nec lupus insidias pecori, nec retia ceruis

ulla dolum meditantur: amat bonus otia Daphnis.

Ipsi laetitia uoces ad sidera iactant

intonsi montes; ipsae iam carmina rupes,

ipsa sonant arbusta: "Deus, deus ille, Menalca!"

65

Sis bonus o felixque tuis! En quattuor aras:

ecce duas tibi, Daphni, duas altaria Phoebo.

Pocula bina nouo spumantia lacte quotannis,

craterasque duo statuam tibi pinguis oliui,

et multo in primis hilarans conuiuia Baccho,

70

ante focum, si frigus erit, si messis, in umbra,

uina nouom fundam calathis Ariusia nectar.

Cantabunt mihi Damoetas et Lyctius Aegon;

saltantis Satyros imitabitur Alphesiboeus.

Haec tibi semper erunt, et cum sollemnia uota

75

reddemus Nymphis, et cum lustrabimus agros.

Dum iuga montis aper, fluuios dum piscis amabit,

dumque thymo pascentur apes, dum rore cicadae,

semper honos nomenque tuom laudesque manebunt.

Vt Baccho Cererique, tibi sic uota quotannis

80

agricolae facient: damnabis tu quoque uotis.

Mopsus

Quae tibi, quae tali reddam pro carmine dona?

Nam neque me tantum uenientes sibilus Austri

nec percussa iuuant fluctu tam litora, nec quae

saxosas inter decurrunt flumina uallis.

Menalcas

85

Hac te nos fragili donabimus ante cicuta:

haec nos "Formosum Corydon ardebat Alexim",

haec eadem docuit "Cuium pecus? an Meliboei?"

Mopsus

At tu sume pedum, quod, me cum saepe rogaret,

non tulit Antigenes (et erat tum dignus amari),

90

formosum paribus nodis atque aere, Menalca.