|
|
|
Pseudolus
1.3
|
|
|
|
|
|
|
Cal.
|
|
230
|
Pseudole,
non audis quae hic loquitur? Ps. Audio, ere, equidem atque
animum advorto.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Quid
mi es auctor, huic ut mittam, ne amicam hic meam prostituat?
|
|
|
Ps.
|
|
|
Nil
curassis, liquido es animo: ego pro me et pro te curabo.
|
|
|
iam
diu ego huic bene et hic mihi volumus, et amicitia est antiqua:
|
|
5
|
mittam
hodie huic suo die natali malam rem magnam et maturam.
|
|
|
Cal.
|
|
235
|
Quid
opust? Ps. Potin aliam rem ut cures? Cal. At-- Ps.
Bat. Cal. Crucior. Ps. Cor dura.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Non
possum. Ps. Fac possis. Call. Quonam pacto possim?
Ps. Vince animum.
|
|
|
in
rem quod sit praevortaris quam in re advorsa animo auscultes.
|
|
|
Ca.
|
|
|
Nugae
istaec sunt: non iucundumst nisi amans facit stulte. Ps.
Pergin?
|
|
10
|
Cal.
|
|
|
O
Pseudole mi, sine sim nihili,
|
|
|
mitte
me sis. Ps. Sino, modo ego abeam.
|
|
|
Cal.
|
|
240
|
Mane,
mane, iam ut voles med esse ita ero. Ps. Nunc tu sapis.
|
|
|
Bal.
|
|
|
It
dies; ego mihi cesso.
|
|
|
i
prae, puere. Cal. Heus, abit. quin revocas?
|
|
15
|
Ps.
|
|
|
Quid
properas? placide. Cal. At prius quam abeat.
|
|
|
Bal.
|
|
|
Quid
[hoc], malum, tam placide is, puere?
|
|
|
Ps.
|
|
|
Hodie
nate, heus, hodie nate, tibi ego dico, heus, hodie nate,
|
|
|
redi
et respice ad nos. tametsi occupatu's,
|
|
245
|
moramur.
mane, em conloqui qui volunt te.
|
|
20
|
Bal.
|
|
|
Quid
hoc est? quis est qui moram mi occupato
|
|
|
molestam
optulit? Ps. Qui tibi sospitalis
|
|
|
fuit.
Bal. Mortuost qui fuit: qui sit usust.
|
|
|
Ps.
|
|
|
Nimis
superbe. Bal. Nimis molestus. Cal. Reprehende
hominem, adsequere. Bal. I puere.
|
|
|
Ps.
|
|
250
|
Occedamus
hac obviam. Bal. Iuppiter te
|
|
25
|
perdat,
quisquis es. Ps. Te volo. Bal. At vos ego ambos.
|
|
|
vorte
hac te, puere. Ps. Non licet conloqui te?
|
|
|
Bal.
|
|
|
At
mihi non lubet. Ps. Sin tuamst quippiam in rem?
|
|
|
Bal.
|
|
|
Licetne,
opsecro, bitere an non licet? Ps. Vah,
|
|
255
|
manta.
Bal. Omitte. Cal. Ballio, audi. Bal. Surdus
sum profecto inanilogistae.
|
|
30
|
Cal.
|
|
|
Dedi
dum fuit. Bal. Non peto quod dedisti.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Dabo
quando erit. Bal. Ducito quando habebis.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Eheu,
quam ego malis perdidi modis
|
|
|
quod
tibi detuli et quod dedi. Bal. Mortua
|
|
260
|
verba
re nunc facis; stultus es, rem actam agis.
|
|
35
|
Ps.
|
|
|
Nosce
saltem hunc quis est. Bal. Iam diu scio
|
|
|
qui
fuit: nunc qui sit ipsus sciat.
|
|
|
ambula
tu. Ps. Potin ut semel modo,
|
|
|
Ballio,
huc cum lucro respicias?
|
|
|
Bal.
|
|
265
|
Respiciam
istoc pretio; nam si sacruficem summo Iovi
|
|
40
|
atque
in manibus exta teneam, ut poriciam, interea loci
|
|
|
si
lucri quid detur, potius rem divinam deseram.
|
|
|
non
potest pietati opsisti huic, utut res sunt ceterae.
|
|
|
Ps.
|
|
|
Deos
quidem, quos maxume aequom est metuere, eos minimi facit.
|
|
|
Bal.
|
|
270
|
Compellabo.
salve multum, serve Athenis pessume.
|
|
45
|
Ps.
|
|
|
Di
te deaeque ament vel huius arbitratu vel meo,
|
|
|
vel,
si dignu's alio pacto, neque ament nec faciant bene.
|
|
|
Bal.
|
|
|
Quid
agitur, Calidore? Cal. Amatur atque egetur acriter.
|
|
|
Bal.
|
|
|
Misereat,
si familiam alere possim misericordia.
|
|
|
Ps.
|
|
275
|
Heia,
scimus nos quidem te qualis sis; ne praedices.
|
|
50
|
sed
scin quid nos volumus? Bal. Pol ego propemodum: ut male sit
mihi.
|
|
|
Ps.
|
|
|
Et
id et hoc quod te revocamus. quaeso animum advorte. Bal. Audio.
|
|
|
atque
in pauca, ut occupatus nunc sum, confer quid velis.
|
|
|
Ps.
|
|
|
Hunc
pudet, quod tibi promisit quaque id promisit die,
|
|
280
|
quia
tibi minas viginti pro amica etiam non dedit.
|
|
55
|
Bal.
|
|
|
Nimio
id quod pudet facilius fertur quam illud quod piget.
|
|
|
non
dedisse istunc pudet: me quia non accepi piget.
|
|
|
Ps.
|
|
|
At
dabit, parabit: aliquot hos dies manta modo.
|
|
|
nam
hic id metuit, ne illam vendas ob simultatem suam.
|
|
|
Bal.
|
|
285
|
Fuit
occasio, si vellet, iam pridem argentum ut daret.
|
|
60
|
Cal.
|
|
|
Quid,
si non habui? Bal. Si amabas, invenires mutuom,
|
|
|
ad
danistam devenires, adderes faenusculum,
|
|
|
surruperes
patri. Ps. Surruperet hic patri, audacissume?
|
|
|
non
periclumst ne quid recte monstres. Bal. Non lenoniumst.
|
|
|
Cal.
|
|
290
|
Egon
patri surrupere possim quicquam, tam cauto seni?
|
|
65
|
atque
adeo, si facere possim, pietas prohibet. Bal. Audio.
|
|
|
pietatem
ergo istam amplexator noctu pro Phoenicio.
|
|
|
sed
cum pietatem te amori video tuo praevortere,
|
|
|
omnes
<homines> tibi patres sunt? nullus est tibi quem roges
|
|
295
|
mutuom
argentum? Cal. Quin nomen quoque iam interiit mutuom.
|
|
70
|
Ps.
|
|
|
Heus
tu, postquam hercle isti a mensa surgunt satis poti viri,
|
|
|
qui
suom repetunt, alienum reddunt nato nemini,
|
|
|
postilla
omnes cautiores sunt, ne credant alteri.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Nimis
miser sum, nummum nusquam reperire argenti queo;
|
|
300
|
ita
miser et amore pereo et inopia argentaria.
|
|
75
|
Bal.
|
|
|
Eme
die caeca hercle olivom, id vendito oculata die:
|
|
|
iam
hercle vel ducentae fieri possunt praesentes minae.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Perii,
annorum lex me perdit quinavicenaria.
|
|
|
metuont
credere omnes. Bal. Eadem est mihi lex: metuo credere.
|
|
|
Ps.
|
|
305
|
Credere
autem? eho an paenitet te, quanto hic fuerit usui?
|
|
80
|
Bal.
|
|
|
Non
est usu quisquam amator nisi qui perpetuat data;
|
|
|
det,
det usque: quando nil sit, simul amare desinat.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Nilne
te miseret? Bal. Inanis cedis, dicta non sonant.
|
|
|
atque
ego te vivom salvomque vellem. Ps. Eho an iam mortuost?
|
|
|
Bal.
|
|
310
|
Vtut
est, mihi quidem profecto cum istis dictis mortuost:
|
|
85
|
ilico
vixit amator, ubi lenoni supplicat.
|
|
|
semper
tu ad me cum argentata accedito querimonia;
|
|
|
nam
istuc quod nunc lamentare, non esse argentum tibi,
|
|
|
apud
novercam querere. Ps. Eho an umquam tu huius nupsisti
patri?
|
|
|
Bal.
|
|
315
|
Di
melius faciant. Ps. Face hoc quod te rogamus, Ballio,
|
|
90
|
mea
fide, si isti formidas credere. ego in hoc triduo
|
|
|
aut
terra aut mari alicunde evolvam id argentum tibi.
|
|
|
B.
|
|
|
Tibi
ego credam? P. Quor non? B. Quia pol qua opera
credam tibi,
|
|
|
una
opera alligem fugitivam canem agninis lactibus.
|
|
|
Cal.
|
|
320
|
Sicine
mi abs te bene merenti male refertur gratia?
|
|
95
|
Bal.
|
|
|
Quid
nunc vis? Cal. Vt opperiare hos sex dies aliquos modo,
|
|
|
ne
illam vendas neu me perdas hominem amantem. Bal. Animo bono
es.
|
|
|
vel
sex menses opperibor. Cal. Euge, homo lepidissume.
|
|
|
Bal.
|
|
|
Immo
vin etiam te faciam ex laeto laetantem magis?
|
|
|
Cal.
|
|
325
|
Quid
iam? Bal. Quia enim non venalem iam habeo Phoenicium.
|
|
100
|
Cal.
|
|
|
Non
habes? Bal. Non hercle vero. Cal. Pseudole, ei
accerse hostias,
|
|
|
victumas,
lanios, ut ego huic sacruficem summo Iovi;
|
|
|
nam
hic mihi nunc est multo potior Iuppiter quam Iuppiter.
|
|
|
Bal.
|
|
|
Nolo
victumas: agninis me extis placari volo.
|
|
|
Cal.
|
|
330
|
Propera,
quid stas? ei accerse agnos. audin quid ait Iuppiter?
|
|
105
|
Ps.
|
|
|
Iam
hic ero; verum extra portam mi etiam currendumst prius.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Quid
eo? Ps. Lanios inde accersam duo cum tintinnabulis,
|
|
|
eadem
duo greges virgarum inde ulmearum adegero,
|
|
|
ut
hodie ad litationem huic suppetat satias Iovi.
|
|
|
Bal.
|
|
335
|
I
in malam crucem. Ps. Istuc ibit Iuppiter lenonius.
|
|
110
|
[
Bal. Ex tua re est, ut ego emoriar. Ps. Quidum? Bal.
Ego dicam tibi:
|
|
|
quia
edepol, dum ego vivos vivam, numquam eris frugi bonae.]
|
|
|
Bal.
|
|
|
Ex
tua re non est, ut ego emoriar. Ps. Quidum? Bal. Sic,
quia
|
|
|
si
ego emortuos sim, Athenis te sit nemo nequior.
|
|
|
Cal.
|
|
340
|
Dic
mihi, obsecro hercle, verum serio hoc quod te rogo.
|
|
115
|
non
habes venalem amicam tu meam Phoenicium?
|
|
|
Bal.
|
|
|
Non
edepol habeo profecto, nam iam pridem vendidi.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Quo
modo? Bal. Sine ornamentis, cum intestinis omnibus.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Meam
tu amicam vendidisti? Bal. Valde, viginti minis.
|
|
|
Cal.
|
|
345
|
Viginti
minis? Bal. Vtrum vis, vel quater quinis minis,
|
|
120
|
militi
Macedonio, et iam quindecim habeo minas.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Quid
ego ex te audio? Bal. Amicam tuam esse factam argenteam.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Cur
id ausu's facere? Bal. Libuit, mea fuit. Cal. Eho,
Pseudole,
|
|
|
ei,
gladium adfer. Ps. Quid opus gladio? Cal. Qui hunc
occidam atque me.
|
|
|
Ps.
|
|
350
|
Quin
tu ted occidis potius? nam hunc fames iam occiderit.
|
|
125
|
Cal.
|
|
|
Quid
ais, quantum terra tegit hominum periurissume?
|
|
|
iuravistin
te illam nulli venditurum nisi mihi?
|
|
|
Bal.
|
|
|
Fateor.
Cal. Nempe conceptis verbis? Bal. Etiam consutis
quoque.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Periuravisti,
sceleste. Bal. At argentum intro condidi.
|
|
355
|
ego
scelestus nunc argentum promere possum domo:
|
|
130
|
tu
qui pius, istoc es genere gnatus, nummum non habes.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Pseudole,
adsiste altrim secus atque onera hunc maledictis. Ps. Licet.
|
|
|
numquam
ad praetorem aeque cursim curram, ut emittar manu.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Ingere
mala multa. Ps. Iam ego te differam dictis meis.
|
|
360
|
impudice.
Bal. Itast. Cal. Sceleste. Bal. Dicis vera.
Ps. Verbero.
|
|
135
|
Bal.
|
|
|
Quippini?
Cal. Bustirape. Bal. Certo. Ps. Furcifer.
Bal. Factum optume.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Sociofraude.
Bal. Sunt mea istaec. Ps. Parricida. Bal. Perge
tu.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Sacrilege.
Bal. Fateor. Ps. Periure. Bal. Vetera
vaticinamini.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Legirupa.
Bal. Valide. Ps. Permities adulescentum. Bal.
Acerrume.
|
|
|
Cal.
|
|
365
|
Fur.
Bal. Babae. Ps. Fugitive. Bal. Bombax. Cal.
Fraus populi. Bal. Planissume.
|
|
140
|
Ps.
|
|
|
Fraudulente.
Cal. Impure. Ps. Leno. Cal. Caenum. Bal.
Cantores probos.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Verberavisti
patrem atque matrem. Bal. Atque occidi quoque,
|
|
|
potius
quam cibum praehiberem: num peccavi quippiam?
|
|
|
Ps.
|
|
|
In
pertusum ingerimus dicta dolium, operam ludimus.
|
|
|
Bal.
|
|
370
|
Numquid
aliud etiam voltis dicere? Cal. Ecquid te pudet?
|
|
145
|
Bal.
|
|
|
Ten,
amatorem esse inventum inanem quasi cassam nucem?
|
|
|
verum
quamquam multa malaque dicta dixistis mihi,
|
|
|
nisi
mihi hodie attulerit miles quinque quas debet minas,
|
|
|
sicut
haec est praestituta summa ei argento dies,
|
|
375
|
si
id non adfert, posse opinor facere me officium meum.
|
|
150
|
Cal.
|
|
|
Quid
id est? Bal. Si tu argentum attuleris, cum illo perdidero
fidem:
|
|
|
hoc
meum est officium. ego, operae si sit, plus tecum loquar;
|
|
|
sed
sine argento frustra es qui me tui misereri postulas.
|
|
|
haec
meast sententia, ut tu hinc porro quid agas consulas.
|
|
|
Cal.
|
|
380
|
Iamne
abis? Bal. Negoti nunc sum plenus.-- Ps. Paulo post
magis.
|
|
155
|
illic
homo meus est, nisi omnes di me atque homines deserunt.
|
|
|
exossabo
ego illum simulter itidem ut murenam coquos.
|
|
|
nunc,
Calidore, te mihi operam dare volo. Cal. Ecquid imperas?
|
|
|
Ps.
|
|
|
Hoc
ego oppidum admoenire, ut hodie capiatur, volo;
|
|
385
|
ad
eam rem usust homine astuto, docto, cauto et callido,
|
|
160
|
qui
imperata ecfecta reddat, non qui vigilans dormiat.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Cedo
mihi, quid es facturus? Ps. Temperi ego faxo scies.
|
|
|
nolo
bis iterari, sat sic longae fiunt fabulae.
|
|
|
C.
|
|
|
Optumum
atque aequissimum oras. Ps. Propera, adduc hominem cito.
|
|
|
Cal.
|
|
390
|
Pauci
ex multis sunt amici, homini qui certi sient.
|
|
165
|
Ps.
|
|
|
Ego
scio istuc. ergo utrumque, tibi nunc dilectum para
|
|
|
ex
multis atque exquire illinc unum qui certus siet.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Iam
hic faxo aderit.-- Ps. Potin ut abeas? tibi moram dictis
creas.
|
|
|