|
|
|
Trinummus
1.2
|
|
|
|
|
|
|
Callicles
|
|
|
Larem
corona nostrum decorari volo.
|
|
40
|
uxor,
venerare ut nobis haec habitatio
|
|
|
bona
fausta felix fortunataque evenat--
|
|
|
teque
ut quam primum possim videam emortuam.
|
|
5
|
Meg.
|
|
|
Hic
ille est, senecta aetate qui factust puer,
|
|
|
qui
admisit in se culpam castigabilem.
|
|
45
|
adgrediar
hominem. Cal. Quoia hic vox prope me sonat?
|
|
|
Meg.
|
|
|
Tui
benevolentis, si ita es ut ego te volo,
|
|
|
sin
aliter es, inimici atque irati tibi.
|
|
10
|
Cal.
|
|
|
O
amice, salve, atque aequalis. ut vales,
|
|
|
Megaronides?
Meg. Et tu edepol salve, Callicles.
|
|
|
Cal.
|
|
50
|
Valen?
valuistin? Meg. Valeo, et valui rectius.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Quid
tua agit uxor? ut valet? Meg. Plus quam ego volo.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Bene
hercle est illam tibi valere et vivere.
|
|
15
|
Meg.
|
|
|
Credo
hercle te gaudere, si quid mihi mali est.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Omnibus
amicis quod mihi est cupio esse idem.
|
|
|
Meg.
|
|
55
|
Eho
tu, tua uxor quid agit? Cal. Immortalis est,
|
|
|
vivit
victuraque est. Meg. Bene hercle nuntias,
|
|
|
deosque
oro ut vitae tuae superstes suppetat.
|
|
20
|
Cal.
|
|
|
Dum
quidem hercle tecum nupta sit, sane velim.
|
|
|
Meg.
|
|
|
Vin
commutemus, tuam ego ducam et tu meam?
|
|
60
|
faxo
haud tantillum dederis verborum mihi.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Namque
enim tu, credo, me imprudentem obrepseris.
|
|
|
Meg.
|
|
|
Ne
tu hercle faxo haud nescias quam rem egeris.
|
|
25
|
Cal.
|
|
|
Habeas
ut nanctu's: nota mala res optumast.
|
|
|
nam
ego nunc si ignotam capiam, quid agam nesciam.
|
|
|
Meg.
|
|
65
|
Edepol
proinde ut diu vivitur, bene vivitur.
|
|
|
sed
hoc animum advorte atque aufer ridicularia;
|
|
|
nam
ego dedita opera huc ad te advenio. Cal. Quid venis?
|
|
30
|
Meg.
|
|
|
Malis
te ut verbis multis multum obiurigem.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Men?
Meg. Numquis est hic alius praeter me atque te?
|
|
|
Cal.
|
|
70
|
Nemost.
Meg. Quid tu igitur rogitas, tene obiurigem?
|
|
|
nisi
tu me mihimet censes dicturum male.
|
|
|
nam
si in te aegrotant artes antiquae tuae,
|
|
34a
72a
|
[sin
immutare vis ingenium moribus]
|
|
35
|
[aut
si demutant mores ingenium tuom
|
|
|
neque
eos antiquos servas, ast captas novos]
|
|
75
|
omnibus
amicis morbum tu incuties gravem,
|
|
|
ut
te videre audireque aegroti sient.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Qui
in mentem venit tibi istaec dicta dicere?
|
|
40
|
Meg.
|
|
|
Quia
omnis bonos bonasque adcurare addecet,
|
|
|
suspicionem
et culpam ut ab se segregent.
|
|
|
Cal.
|
|
80
|
Non
potest utrumque fieri. Meg. Quapropter? Cal. Rogas?
|
|
|
ne
admittam culpam, ego meo sum promus pectori:
|
|
|
suspicio
est in pectore alieno sita.
|
|
45
|
nam
nunc ego si te surrupuisse suspicer
|
|
|
Iovi
coronam de capite ex Capitolio,
|
|
85
|
qui
in columine astat summo: si id non feceris
|
|
|
atque
id tamen mihi lubeat suspicarier,
|
|
|
qui
tu id prohibere me potes ne suspicer?
|
|
50
|
sed
istuc negoti cupio scire quid siet.
|
|
|
Meg.
|
|
|
Haben
tu amicum aut familiarem quempiam,
|
|
90
|
quoi
pectus sapiat? Cal. Edepol haud dicam dolo:
|
|
|
sunt
quos scio esse amicos, sunt quos suspicor,
|
|
|
sunt
quorum ingenia atque animos nequeo noscere,
|
|
55
|
ad
amici partem an ad inimici pervenant;
|
|
|
sed
tu ex amicis mi es certis certissimus.
|
|
95
|
si
quid scis me fecisse inscite aut improbe,
|
|
|
si
id me non accusas, tute ipse obiurgandus es. Meg. Scio;
|
|
|
et,
si alia huc causa ad te adveni, aequom postulas.
|
|
60
|
Cal.
|
|
|
Expecto
si quid dicas. Meg. Primumdum omnium,
|
|
|
male
dictitatur tibi volgo in sermonibus:
|
|
100
|
turpilucricupidum
te vocant cives tui;
|
|
|
tum
autem sunt alii, qui te volturium vocant:
|
|
|
hostisne
an civis comedis, parvi pendere.
|
|
65
|
haec
cum audio in te dici, discrucior miser.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Est
atque non est mi in manu, Megaronides:
|
|
105
|
quin
dicant, non est; merito ut ne dicant, id est.
|
|
|
Meg.
|
|
|
Fuitne
hic tibi amicus Charmides? Cal. Est et fuit.
|
|
|
id
ita esse ut credas, rem tibi auctorem dabo.
|
|
70
|
nam
postquam hic eius rem confregit filius
|
|
|
videtque
ipse ad paupertatem protractum esse se
|
|
110
|
suamque
filiam esse adultam virginem,
|
|
|
simul
eius matrem suamque uxorem mortuam,
|
|
|
quoniam
hinc iturust ipsus in Seleuciam,
|
|
75
|
mihi
conmendavit virginem gnatam suam
|
|
|
et
rem suam omnem et illum corruptum filium.
|
|
115
|
haec,
si mihi inimicus esset, credo haud crederet.
|
|
|
Meg.
|
|
|
Quid
tu, adulescentem, quem esse corruptum vides,
|
|
|
qui
tuae mandatus est fide et fiduciae,
|
|
80
|
quin
eum restituis, quin ad frugem conrigis?
|
|
|
ei
rei operam dare te fuerat aliquanto aequius,
|
|
120
|
si
qui probiorem facere posses, non uti
|
|
|
in
eandem tute accederes infamiam
|
|
|
malumque
ut eius cum tuo misceres malo.
|
|
85
|
C.
|
|
|
Quid
feci? M. Quod homo nequam. C. Non istuc meumst.
|
|
|
Meg.
|
|
|
Emistin
de adulescente has aedes (quid taces?)
|
|
125
|
ubi
nunc tute habitas? Cal. Emi atque argentum dedi,
|
|
|
minas
quadraginta, adulescenti ipsi in manum.
|
|
|
Meg.
|
|
|
Dedistin
argentum? Cal. Factum, neque facti piget.
|
|
90
|
Meg.
|
|
|
Edepol
fide adulescentem mandatum malae.
|
|
|
dedistine
hoc facto ei gladium, qui se occideret?
|
|
130
|
quid
secus est aut quid interest dare te in manus
|
|
|
argentum
amanti homini adulescenti, animi impoti,
|
|
|
qui
exaedificaret suam incohatam ignaviam?
|
|
95
|
Cal.
|
|
|
Non
ego illi argentum redderem? Meg. Non redderes,
|
|
|
neque
de illo quicquam neque emeres neque venderes,
|
|
135
|
nec
qui deterior esset faceres copiam.
|
|
|
inconciliastin
eum qui mandatust tibi,
|
|
|
ille
qui mandavit, eum exturbasti ex aedibus?
|
|
100
|
edepol
mandatum pulchre et curatum probe;
|
|
|
crede
huic tutelam: suam melius rem gesserit.
|
|
|
Cal.
|
|
140
|
Subigis
maledictis me tuis, Megaronides,
|
|
|
novo
modo adeo, ut quod meae concreditumst
|
|
|
taciturnitati
clam, fide et fiduciae,
|
|
105
|
ne
enuntiarem quoiquam neu facerem palam,
|
|
|
ut
mihi necesse sit iam id tibi concredere.
|
|
|
Meg.
|
|
145
|
Mihi
quod credideris sumes ubi posiveris.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Circumspicedum
te, ne quis adsit arbiter
|
|
|
nobis,
et quaeso identidem circumspice.
|
|
110
|
Meg.
|
|
|
Ausculto
si quid dicas. Cal. Si taceas, loquar.
|
|
|
quoniam
hinc est profecturus peregre Charmides,
|
|
150
|
thensaurum
demonstravit mihi in hisce aedibus,
|
|
|
hic
in conclavi quodam--sed circumspice.
|
|
|
Meg.
|
|
|
Nemost.
Cal. Nummorum Philippeum ad tria milia.
|
|
115
|
id
solus solum per amicitiam et per fidem
|
|
|
flens
me obsecravit suo ne gnato crederem
|
|
155
|
neu
quoiquam unde ad eum id posset permanascere.
|
|
|
nunc
si ille huc salvos revenit, reddam suom sibi;
|
|
|
si
quid eo fuerit, certe illius filiae,
|
|
120
|
quae
mihi mandatast, habeo dotem unde dem,
|
|
|
ut
eam in se dignam condicionem conlocem.
|
|
|
Meg.
|
|
160
|
Pro
di immortales, verbis paucis quam cito
|
|
|
alium
fecisti me, alius ad te veneram.
|
|
|
sed
ut occepisti, perge porro proloqui.
|
|
125
|
Cal.
|
|
|
Quid
tibi ego dicam, qui illius sapientiam
|
|
|
et
meam fidelitatem et celata omnia
|
|
165
|
paene
ille ignavos funditus pessum dedit.
|
|
|
Meg.
|
|
|
Quidum?
Cal. Quia, ruri dum sum ego unos sex dies,
|
|
|
me
apsente atque insciente, inconsultu meo,
|
|
130
|
aedis
venalis hasce inscripsit litteris.
|
|
|
Meg.
|
|
|
Adesurivit
magis et inhiavit acrius
|
|
170
|
lupus,
observavit dum dormitarent canes:
|
|
|
gregem
universum voluit totum avortere.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Fecisset
edepol, ni haec praesensisset canes.
|
|
135
|
sed
nunc rogare ego vicissim te volo:
|
|
|
quid
fuit officium meum me facere? face sciam;
|
|
175
|
utrum
indicare me ei thensaurum aequom fuit,
|
|
|
adversum
quam eius me opsecravisset pater,
|
|
|
an
ego alium dominum paterer fieri hisce aedibus?
|
|
140
|
qui
emisset, eius essetne ea pecunia?
|
|
|
emi
egomet potius aedis, argentum dedi
|
|
180
|
thensauri
causa, ut salvom amico traderem.
|
|
|
neque
adeo hasce emi mihi nec usurae meae:
|
|
|
illi
redemi rusum, a me argentum dedi.
|
|
145
|
haec
sunt: si recte seu pervorse facta sunt,
|
|
|
ego
me fecisse confiteor, Megaronides.
|
|
185
|
em
mea malefacta, em meam avaritiam tibi;
|
|
|
hascine
propter res maledicas famas ferunt.
|
|
|
Meg.
|
|
|
pausai,
vicisti castigatorem tuom:
|
|
150
|
occlusti
linguam, nihil est quod respondeam.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Nunc
ego te quaeso ut me opera et consilio iuves
|
|
190
|
communicesque
hanc mecum meam provinciam.
|
|
|
Meg.
|
|
|
Polliceor
operam. Cal. Ergo ubi eris paulo post? Meg. Domi.
|
|
|
Cal.
|
|
|
Numquid
vis? Meg. Cures tuam fidem. Cal. Fiet sedulo.
|
|
155
|
Me.
|
|
|
Sed
quid ais? Ca. Quid vis? Me. Vbi nunc adulescens
habet?
|
|
|
Cal.
|
|
|
Posticulum
hoc recepit, quom aedis vendidit.
|
|
|
Meg.
|
|
195
|
Istuc
volebam scire. i sane nunciam.
|
|
|
sed
quid ais? quid nunc virgo? nempe apud te est? Cal. Itast,
|
|
|
iuxtaque
eam curo cum mea. Meg. Recte facis.
|
|
160
|
Cal.
|
|
|
Numquid,
prius quam abeo, me rogaturu's?-- Meg. Vale.
|
|
|
nihil
est profecto stultius neque stolidius
|
|
200
|
neque
mendaciloquius neque argutum magis,
|
|
|
neque
confidentiloquius neque peiurius,
|
|
|
quam
urbani assidui cives, quos scurras vocant.
|
|
165
|
atque
egomet me adeo cum illis una ibidem traho,
|
|
|
qui
illorum verbis falsis acceptor fui,
|
|
205
|
qui
omnia se simulant scire neque quicquam sciunt.
|
|
|
quod
quisque in animo habet aut habiturust sciunt,
|
|
|
sciunt
id quod in aurem rex reginae dixerit,
|
|
170
|
sciunt
quod Iuno fabulatast cum Iove;
|
|
|
quae
neque futura neque sunt, tamen illi sciunt.
|
|
210
|
falson
an vero laudent, culpent quem velint,
|
|
|
non
flocci faciunt, dum illud quod lubeat sciant.
|
|
|
omnes
mortales hunc aiebant Calliclem
|
|
175
|
indignum
civitate hac esse et vivere,
|
|
|
bonis
qui hunc adulescentem evortisset suis.
|
|
215
|
ego
de eorum verbis famigeratorum insciens
|
|
|
prosilui
amicum castigatum innoxium.
|
|
|
quod
si exquiratur usque ab stirpe auctoritas,
|
|
180
|
unde
quidquid auditum dicant, nisi id appareat,
|
|
|
famigeratori
res sit cum damno et malo,
|
|
220
|
hoc
ita si fiat, publico fiat bono,
|
|
|
pauci
sint faxim qui sciant quod nesciunt,
|
|
|
occlusioremque
habeant stultiloquentiam.--
|
|
|