|
|
|
Truculentus
1.2
|
|
|
|
|
|
|
|
Astaphivm
|
|
95
|
Ad
fores auscultate atque adservate aedis,
|
|
|
ne
quis adventor gravior abaetat quam adveniat,
|
|
|
neu,
qui manus attulerit steriles intro ad nos,
|
|
|
gravidas
foras exportet. novi ego hominum mores;
|
|
5
|
ita
nunc adulescentes morati sunt: quini
|
|
100
|
aut
seni adveniunt ad scorta congerrones;
|
|
|
consulta
sunt consilia: quando intro advenerunt,
|
|
|
oenus
eorum aliqui osculum amicae usque oggerit, dum illi agant ceteri
cleptae;
|
|
|
sin
vident quempiam se adservare, obludiant qui custodem oblectent
|
|
10
|
per
ioculum et ludum; de nostro saepe edunt: quod fartores, faciunt.
|
|
105
|
fit
pol hoc, et pars spectatorum scitis pol haec vos me haud mentiri,
|
|
|
ibi
sibus pugnae et virtuti de praedonibus praedam capere.
|
|
110
|
at
ecastor nos rursum lepide referimus gratiam furibus nostris:
|
|
|
nam
ipsi vident cum eorum aggerimus bona atque etiam ultro ipsi
aggerunt ad nos.
|
|
15
|
Din.
|
|
|
Me
illis quidem haec verberat verbis,
|
|
|
nam
ego huc bona mea degessi.
|
|
|
Ast.
|
|
|
Commemini,
iam pol ego eumpse ad nos, si domi erit, mecum adducam.
|
|
|
Din.
|
|
115
|
Heus,
mane dum, Astaphium, prius quam abis.
|
|
|
Ast.
|
|
|
Qui
revocat? Din. Scies: respice huc. Ast. Quis est?
|
|
20
|
Din.
|
|
|
Vobis
qui multa bona esse volt. Ast. Dato, si esse vis.
|
|
|
Din.
|
|
|
Faxo
erunt. respice huc modo. Ast. Oh,
|
|
|
enicas
me miseram, quisquis es.
|
|
|
Din.
|
|
120
|
Pessuma,
mane.
|
|
|
Ast.
|
|
|
Optume,
odio es.
|
|
25
|
Diniarchusne
illic est? atque is est.
|
|
|
Din.
|
|
|
Salva
sis. Ast. Et tu.
|
|
|
Din.
|
|
|
Fer
contra manum et pariter gradere.
|
|
|
Ast.
|
|
125
|
Tuis
servio atque audiens sum imperiis.
|
|
|
Din.
|
|
|
Quid
agis? Ast. Valeo et validum teneo.
|
|
30
|
peregre
quoniam advenis, cena detur.
|
|
|
Din.
|
|
|
Bene
dicis benigneque vocas, Astaphium. Ast. Amabo,
|
|
|
sine
me ire, era quo iussit. Din. Eas. sed quid ais? Ast.
Quid vis?
|
|
|
Din.
|
|
130
|
Dic
quo iter inceptas; quis est quem arcessis? Ast. Archilinem
|
|
|
obstetricem.
Din. Mala tu femina es, oles unde es disciplinam.
|
|
35
|
manifesto
mendaci, mala, teneo te. Ast. Quid iam, amabo?
|
|
|
Din.
|
|
|
Quia
te adducturam huc dixeras eumpse, non eampse;
|
|
|
nunc
mulier facta est iam ex viro: mala es praestrigiatrix.
|
|
135
|
sed
tandem eloquere, quis is homost, Astaphium? novos amator?
|
|
|
Ast.
|
|
|
Nimis
otiosum te arbitror hominem esse. Din. Qui arbitrare?
|
|
40
|
Ast.
|
|
|
Quia
tuo vestimento et cibo alienis rebus curas.
|
|
|
Din.
|
|
|
Vos
mihi dedistis otium. Ast. Qui, amabo? Din. Ego
expedibo.
|
|
|
rem
perdidi apud vos, vos meum negotium abstulistis.
|
|
140
|
si
rem servassem, fuit ubi negotiosus essem.
|
|
|
Ast.
|
|
|
An
tu te Veneris publicum aut Amoris alia lege
|
|
45
|
habere
posse postulas, quin otiosus fias?
|
|
|
Din.
|
|
|
Illa,
haud ego, habuit publicum: pervorse interpretaris;
|
|
|
nam
advorsum legem meam ob meam scripturam pecudem cepit.
|
|
|
Ast.
|
|
145
|
Plerique
idem quod tu facis faciunt rei male gerentes:
|
|
|
ubi
non est, scripturam unde dent, incusant publicanos.
|
|
50
|
Din.
|
|
|
Male
vertit res pecuaria mihi apud vos: nunc vicissim
|
|
|
volo
habere aratiunculam pro copia hic apud vos.
|
|
|
Ast.
|
|
|
Non
arvos hic, sed pascuost ager: si arationes
|
|
150
|
habituru's,
qui arari solent, ad pueros ire meliust.
|
|
|
hunc
nos habemus publicum, illi alii sunt publicani.
|
|
55
|
Din.
|
|
|
Vtrosque
pergnovi probe. Ast. Em istoc pol tu otiosu's,
|
|
|
cum
et illic et hic pervorsus es. sed utriscum rem esse mavis?
|
|
|
Din.
|
|
|
Procaciores
estis vos, sed illi periuriores;
|
|
155
|
illis
perit quidquid datur, neque ipsis apparet quicquam:
|
|
|
vos
saltem si quid quaeritis, ecbibitis et comestis.
|
|
60
|
postremo
illi sunt improbi, vos nequam et gloriosae.
|
|
|
Ast.
|
|
|
Male
quae in nos vis, ea omnia tibi dicis, Diniarche,
|
|
|
et
nostram et illorum vicem. Din. Qui istuc? Ast. Rationem
dicam:
|
|
160
|
quia
qui alterum incusat probri, sumpse enitere oportet.
|
|
|
tu
a nobis sapiens nihil habes, nos nequam abs ted habemus.
|
|
65
|
Din.
|
|
|
O
Astaphium, haud istoc modo solita es me ante appellare,
|
|
|
sed
blande, cum illuc, quod apud vos nunc est, apud me habebam.
|
|
|
Ast.
|
|
|
Dum
vivit, hominem noveris: ubi mortuost, quiescat.
|
|
165
|
te
dum vivebas noveram. Din. An me mortuom arbitrare?
|
|
|
Ast.
|
|
|
Qui
potis [est], amabo, planius? qui antehac amator summus
|
|
70
|
habitu's,
nunc ad amicam venis querimoniam deferre.
|
|
|
Din.
|
|
|
Vestra
hercle factum iniuria, quae properavistis olim:
|
|
|
rapere
otiose oportuit, diu ut essem incolumis vobis.
|
|
|
Ast.
|
|
170
|
Amator
similest oppidi hostilis. Din. Quo argumento [est]?
|
|
|
Ast.
|
|
|
Quam
primum expugnari potis [est], tam id optimum est amicae.
|
|
75
|
Din.
|
|
|
Ego
fateor, sed longe aliter est amicus atque amator:
|
|
|
certe
hercle quam veterrimus, tam homini optimust amicus.
|
|
|
<
Ast. Si vivit. Din. > Non hercle occidi, sunt mi
etiam fundi et aedis.
|
|
|
Ast.
|
|
175
|
Cur,
obsecro, ergo ante ostium pro ignoto alienoque astas?
|
|
|
<i>
intro, haud alienus tu quidem es; nam ecastor neminem hodie
|
|
80
|
mage
amat corde atque animo suo, si quidem habes fundum atque aedis.
|
|
|
Din.
|
|
|
In
melle sunt linguae sitae vostrae atque orationes,
|
|
|
facta
atque corda in felle sunt sita atque acerbo aceto:
|
|
180
|
eo
dicta lingua dulcia datis, corde amara facitis.
|
|
|
Ast.
|
|
|
[Amantes
si qui non danunt, non didici fabulari.]
|
|
85
|
non
istaec, mea benignitas, decuit te fabulari,
|
|
|
sed
istos qui cum geniis suis belligerant parcipromi.
|
|
|
Din.
|
|
|
Mala
es atque eadem quae soles inlecebra. Ast. Vt exspectatus
|
|
185
|
peregre
advenisti, quam, obsecro, cupiebat te era videre.
|
|
|
D.
|
|
|
Quid
tandem? A. Te unum ex omnibus amat. D. Euge, fundi
et aedis,
|
|
90
|
per
tempus subvenistis. sed quid ais, Astaphium? Ast. Quid vis?
|
|
|
Din.
|
|
|
Estne
intus nunc Phronesium? Ast. Vtut aliis, tibi quidem intus.
|
|
|
Din.
|
|
|
Valetne?
Ast. Immo edepol melius iam fore spero, te ubi videbit.
|
|
|
Din.
|
|
190
|
Hoc
nobis vitium maxumumst, cum amamus tum <hoc> perimus:
|
|
|
si
illud quod volumus dicitur, palam cum mentiuntur,
|
|
95
|
verum
esse insciti credimus, ne ut iusta utamur ira.
|
|
|
A.
|
|
|
Heia,
haud itast res. D. Ain tu eam me amare? A. Immo
unice unum.
|
|
|
D.
|
|
|
Peperisse
audivi. A. Ah obsecro, tace, Diniarche. D. Quid iam?
|
|
|
Ast.
|
|
195
|
Horresco
misera, mentio quotiens fit partionis,
|
|
|
ita
paene nulla tibi fuit Phronesium. i intro, amabo,
|
|
100
|
vise
illam. atque opperimino: iam exibit; nam lavabat.
|
|
|
Din.
|
|
|
Quid
ais tu? quae numquam fuit praegnas, qui parere potuit?
|
|
|
nam
equidem illi uterum, quod sciam, numquam extumere sensi.
|
|
|
Ast.
|
|
200
|
Celabat
metuebatque te, ne tu sibi persuaderes,
|
|
|
ut
abortioni operam daret puerumque ut enicaret.
|
|
105
|
Din.
|
|
|
Tum
pol isti est puero pater Babyloniensis miles,
|
|
|
quoius
nunc ista adventum expetit. Ast. Immo ab eo ut nuntiatumst,
|
|
|
iam
hic adfuturum aiunt eum. nondum advenisse miror.
|
|
|
Din.
|
|
205
|
Ibo
igitur intro? Ast. Quippini? tam audacter quam domum ad te;
|
|
|
nam
tu quidem edepol noster es etiam nunc, Diniarche.
|
|
110
|
Din.
|
|
|
Quam
mox te huc recipis? Ast. Iam hic ero: propest, profecta quo
sum.
|
|
|
Din.
|
|
|
Redi
vero actutum. ego interim hic apud vos opperibor.--
|
|
|